یادداشت "ملیحه مرادی جعفری" نویسنده نمایش نامه ”مراسمی برای یک دوست”

نمایشنامه "مراسمی برای یک دوست" براساس داستان کوتاه دونالد بارتلمی (1931-1989) با نام "بعضی از ما دوستمون کلبی را تهدید می‌کردیم" از مجموعه داستان‌های آماتور (1976) نگاشته شده است.
در دنیای بارتلمی قوانین جامعه مدرن و گرایش‌های انسانی به چالش کشیده می‌شود.
مفاهیم کلماتی همچون قانون که انسان خود آن را وضع می‌کند و خود موظف به رعایت و اجرای آن می شود و دوستی که حلقه اتصال حسی و روانی میان انسان‌هاست و حدود قدرشناسی و مسئولیت پذیری افراد را مشخص می‌کند، متفاوت و مخدوش به نظر می رسد.
زبان و کاربرد آن، محور اصلی نوشتار بارتلمی است. زبانی که به وسیله آن با طرد هرگونه رویکرد سنتی به طرح، شخصیت، زمان و مکان، صرف و نحو یا استعاره و تشبیه و نفی تمایز کلیشه میان «واقعی» و «داستانی» به جایگاه جدیدی دست می‌یابد.
در اقتباس از داستان اشاره شده و نگارش نمایشنامه "مراسمی برای یک دوست" سعی بسیار شد تا برگردان روایت به رویداد و کنش دیداری، شخصیت‌پردازی، دراماتیک کردن داستان و دیالوگ‌نویسی به گونه‌ای تحقق یابد که  پلات اولیه حفظ شود.
حذف دو شخصیت از داستان و طراحی چهار شخصیت جدید و موثر در پیشبرد درام، یاریگری بود تا دنیای عجیب و بی معنای خلق شده، هولناک تر جلوه کند. داستان بارتلمی به گونه‌ای جلو می‌رود که در آن نیازی به حضور زنان احساس نمی‌شود. در حالی که در نمایشنامه چالش میان زن و مرد و بروز مفاهیمی مثل عشق و وفاداری در سایه جامعه‌ای متضاد و مبهم، ضروری به نظر می‌رسید.
دنیای بارتلمی در این داستان دنیایی سکولار است. دنیایی خالی از گرایش‌های معنوی و ماورایی و ساکنانش برای میل به خواسته‌های مستبدانه خود دستاویزهایی چون قانون و دوستی را کافی می‌دانند اما در نمایشنامه دنیایی خلق شده که شخصیت‌ها برای رسیدن به اهداف سلطه جویانه خود از معنویات هم به همان اندازه سود می‌برند.
و سخن آخر اینکه نمایشنامه "مراسمی برای یک دوست"، بازآفرینی است مبتنی بر نظام زیبایی شناختی، جهان‌بینی و دیدگاه نگارنده که توسط گروه کارگاه تجربی نمایش، به گونه‌ای خلاقانه و ارزشمند، به اجرا درآمده و امید است به رغم تمام کاستی‌ها، شایسته عنایت و توجه هنرمندان فرهیخته  باشد.